Ιδιαίτερο κεφάλαιο στην ιστορία του ελληνικού φαρικού δικτύου αποτελούν οι πέτρινοι παραδοσιακοί φάροι και φανοί. Σήμερα μετά από προσπάθειες πολλών ετών, είναι καταγεγραμμένοι 144 πέτρινοι παραδοσιακοί φάροι και φανοί, από τους οποίους οι 58 είναι επανδρωμένοι, ή επιτηρούμενοι από φαροφύλακες.

Οι πέτρινοι φάροι και φανοί, κατασκευάστηκαν κυρίως στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ου αιώνα. Οι περισσότεροι εξ’ αυτών υπέστησαν ζημιές- καταστράφηκαν και επισκευάστηκαν μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποτελούν παραδοσιακά «βιομηχανικά μνημεία» με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική κατασκευή και εξακολουθούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη και ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στον Ελλαδικό χώρο, όντας συνδεδεμένοι με την ναυτική παράδοση της χώρας και αποτελώντας σημείο αναφοράς για τους ναυτικούς. Προστατεύονται από τον Ν.3028/02 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς», καθώς επίσης και από τον Ν.2038/92 «περί Κύρωσης της Σύμβασης για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης». Μέχρι σήμερα έχουν χαρακτηριστεί με αποφάσεις του Υπουργείου Πολιτισμού ως Νεώτερα Διατηρητέα Ιστορικά Μνημεία 46 πέτρινοι Φάροι εκ των 144 που προαναφέρθηκαν, δηλαδή το 1/3 περίπου του συνολικού αριθμού τους, ενώ από την Υπηρεσία Φάρων αιτείται ο χαρακτηρισμός από το ΥΠΠΟΤ, ως Ιστορικών Μνημείων, όσο το δυνατόν περισσοτέρων εξ’ αυτών.

Η συντήρηση των 58 επανδρωμένων ή επιτηρούμενων από φαροφύλακες, φάρων και φανών, εκτελείται με μέριμνα και συντονισμό της Υπηρεσίας Φάρων.

Την οκταετία 2008 – 2015 αποκαταστάθηκαν συνολικά 21 πέτρινοι φάροι. Δώδεκα (12) Πέτρινοι Φάροι αποκαταστάθηκαν με χρηματοδότηση, επίβλεψη αλλά και εργασία από προσωπικό της Υπηρεσίας Φάρων. Συγκεκριμένα πρόκειται για τους φάρους στις θέσεις:

• Δουκάτο Λευκάδας (2014)
• Σπαθί Σερίφου (2013)
• Κόρακας Πάρου (2012)
• Δρέπανο Πατρών (2012)
• Σίγγρι Μυτιλήνης (2011-2012)
• Γουρούνι Σκοπέλου (2010-2011)
• Καψάλι Κυθήρων (2010-2011)
• Κασσάνδρα Χαλκιδικής (2009-10)
• Αγ. Νικόλαος Κέας (2009)
• Βρυσάκι Λαυρεωτικής (2008)
• Σουσάκι Κορινθίας (2008)
• Δρέπανο Χανίων (2007-2008)

Επίσης τέσσερεις (4) ακόμη φάροι αποκαταστάθηκαν με δημόσια χρηματοδότηση, μέσω τοπικών φορέων Δήμων και Νομαρχιών. Συγκεκριμένα πρόκειται για τους:

• Φάρος Μ. Έμβολο Αγγελοχωρίου (2010)
    Αποκαταστάθηκε σε συνεργασία της Υ. Φάρων με το ΑΠΘ, τον δήμο Μηχανιώνας και χρηματοδότηση του Υπ. Μακεδονίας Θράκης
• Φάρος Αγ. Σώστης Μεσολογγίου (2008-2009)
    Αποκαταστάθηκε σε συνεργασία με τον Δήμο της πόλεως του Μεσολογγίου και χρηματοδότηση της νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας.
• Φάρος στο Κάστρο ή Φυκιότρυπα Μυτιλήνης (2008)
    Αποκαταστάθηκε σε συνεργασία με την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων Β. Αιγαίου του Υπ. Πολιτισμού.
• Φάρος στο Φανάρι Ίου (2006-2007).
    Αποκαταστάθηκε σε συνεργασία με το Δήμο Ιητών και με χρηματοδότηση από τα ΠΕΠ της περιφέρειας Ν. Αιγαίου

Τρεις (3) Φάροι αποκαταστάθηκαν με ιδιωτική χρηματοδότηση μέσω του Μη Κερδοσκοπικού Ιδρύματος «Αικατερίνη Λασκαρίδη» στις εξής θέσεις:

• Ντάνα Πόρου (2011)
• Μαλέας Λακωνίας (2009)
• Ταίναρο Λακωνίας (2008)

Επίσης δύο (2) έργα αποκατάστασης πέτρινων φάρων χρηματοδοτήθηκαν μέσω του ΕΣΠΑ 2007-2013. Πρόκειται για τους φάρους στις θέσεις:

• Κοκκινόπουλο Ψαρών (2014)
• Μονεμβασία (2015)

Στην ίδια κατηγορία, για ένταξη στις εργασίες αποκατάστασης με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014-2020, έχουν προταθεί κατά σειρά προτεραιότητας και «ωριμότητας» των αντιστοίχων μελετών των έργων τους, οι εξής δεκαπέντε (15) πέτρινοι φάροι:

• Κόγχη Σαλαμίνας
• Τρίκκερι Μαγνησίας
• Αγ. Ηλίας Αμοργού
• Γαύριο Άνδρου
• Σίδερος Κέρκυρας
• Πάνορμος Τήνου
• Άστρος Κυνουρίας
• Λιμένι Λακωνίας
• Κρανάη Γυθείου
• Φισκάρδο Κεφαλληνίας
• Αρμενιστής Μυκόνου
• Καστρί Οθωνών
• Τάμελος Κέας
• Τσιχλί Μπαμπά Πύλου
• Λιθάρι Σκύρου